FELSEFE VE BİLİMDEN UZAKLAŞAN YIKILIR
Necdet Topçuoğlu
-1600’lü yıllarda Osmanlıda Hızır Peygamberin sağ olup olmadığı tartışılıyordu.
Avrupa’da Gueriche ilk jeneratörü;
Thomas Savery de ilk buharlı makineyi yapmıştı.
-1600’lü yıllarda Osmanlıda Hazreti Peygambere saygı olsun diye “Sallallahu aleyhi vesellem” demenin gerekip gerekmediği tartışılıyordu.
Avrupa’da Pascal, ilk hesap makinesini;
Newton, yerçekimi yasasını bulmuştu.
-1700’lü yıllarda Osmanlıda Hz. Peygamberin anne ve babasının mümin kabul edilip edilmeyeceği tartışılıyordu.
Avrupa’da Newton, ”Optik” adlı kitabını yayımladı.
Volta, ilk elektrik bataryasını yaptı.
- 1700’lü yıllarda Osmanlıda firavunun imanla ölüp ölmediği tartışılıyordu.
Avrupa’da J.Watt, uzun süreli çalışan buharlı makineyi yaptı;
Montgolfier kardeşler ilk uçan balon yolculuğunu gerçekleştirdiler.
-Osmanlı bu yüzyıllarda Muhyiddin Arabî’nin Şeyh-i Ekber (Büyük Şeyh) kabul edilip edilmeyeceğini tartışırken
Avrupa’da Trevithick, ray üzerinde giden ilk treni (1804) yapmıştı.
-Bu yüzyıllarda Osmanlı kahve ve tütünün haram olup olmadığını tartışırken
Avrupalı stetoskobu ( Kalp ve akciğer dinleme cihazı,1816) bulmuş;
Ampere, elektrik akımını ölçen ampermetreyi yapmış,
Faraday, elektromanyetik kuramları geliştirmişti.
-Bu yüzyıllarda Osmanlı ezanı güzel sesle okumanın gerekli olup olmadığını tartışırken;
Avrupalı Londra’da ilk yer altı trenini (metro) (1863) yapmış;
Plante, kurşunlu akümülatörü(1859) ;
Graves Otis ise asansörü bulmuştu.
-Bu yüzyıllarda Osmanlı medresesi Yezit’e lanet etmenin gerekip gerekmediğini tartışırken;
Batı’da Cooke ve Wheatstone ilk elektrikli telgrafı buldu.
-Kanuni’den sonra yozlaşmaya başlayan Osmanlı medresesi türbelerin ziyaret edilip edilmeyeceğini tartışırken
Batı’da Lavoisier (1781) kimyaya nicel yöntemleri yerleştiriyor, kütlenin korunumu yasasını buluyordu.
-Bu tarihlerde Osmanlı medresesi, kandillerde toplu olarak namaz kılınıp kılınamayacağını tartışırken
Batı’da Avogadro Birleşen Hacim Oranları Yasası’nı buluyor (1811) ve kimyada yeni bir çığır açıyordu.
-Yozlaşan ve gittikçe geriye giden medrese “Selamlaşırken eğilmeli mi?” gibi (!) çok önemli bir soruya yanıt ararken
Batı’da J.J.Thomson atomun yapısındaki elektronları keşfediyordu.
-Osmanlı okyanuslara dayanıklı gemi yapamadı; ikincisi yobazlara dayanıklı bir kafa yapısı geliştirecek felsefe oluşturamadı.
-Yani Osmanlıyı her şeyden önce, Felsefeden ve Bilimden uzak olmak, Tasavvuf ve Tarikatlara saplanmak yıkmıştır.
-Tarihten ders alınmadığı takdirde yine aynı akibeti yaşamak kaçınılmazdır. Ne dersiniz galiba koşar adım yine oraya doğru gidiyoruz.
(07, Ocak, 2024-Ordu)